Kruispunt

Leerlingen discussiëren bij Kruispunt in de setting van een verkeerskruispunt over verkeersveiligheid en afleiding in het verkeer. Doel van het debat is jongeren bewust te maken van verkeersonveiligheid en hun eigen verantwoordelijkheid daarin. De stellingen over verkeer worden ingeleid met een videofragment en ondersteund met feiten. Een door de school geselecteerde jury kiest een winnaar die de Kruispuntbeker wint. Tijdens de vakkenbattle, waarin de jongeren met verschillende spellen aan de slag gaan, kunnen de leerlingen ook als groep winnaar worden.

Beoordeling

N.b. Er zijn maximaal vijf sterren per onderdeel te behalen.
*De kwaliteit van de effectmeting velt geen oordeel over het effect van het product

Uitleg over het toetsoordeel van deze interventie.

Praktische informatie

Contactgegevens: Stichting TeamAlert, Geke van der Veen, geke@teamalert.nl, tel. 030-2232893
Kosten: Prijs op aanvraag

Verschijningsvorm

Kruispunt is een debatproject waarbij leerlingen, in het decor van een nagemaakt kruispunt te midden van verkeerslichten, debatteren over hun eigen gedrag in het verkeer. Een sessie duurt 90 minuten. Het project is geschikt voor middelbare scholieren in de onder- en bovenbouw van VMBO, havo en VWO en het MBO.

Korte karakteristiek

Kruispunt is een project waarbij scholieren, in de setting van een nagemaakt kruispunt en te midden van verkeerslichten, debatteren over hun eigen gedrag in het verkeer. Aan de hand van filmpjes en stellingen brengt een debatleider van TeamAlert een gesprek op gang over verkeersveiligheid en afleiding in het verkeer. Met een competitie-element van drie verschillende korte spellen wordt de drang om te winnen en de motivatie tot actieve deelname groter. Per vak kunnen er punten verdiend worden, waarbij er uiteindelijk een ‘winnaarsvak’ wordt uitgeroepen. Daarnaast kiest de jury een groepswinnaar die een prijs wint. Naast het winnaarsvak is er ook een prijs voor de beste debater.

Methodiek

Kruispunt is een debatproject waarbij leerlingen, in het decor van een nagemaakt kruispunt te midden van verkeerslichten, debatteren over hun eigen gedrag in het verkeer.

1. Introductie: Dit is een korte uitleg over TeamAlert, gevolgd door enkele laagdrempelige vragen om de verkeerscontext van de doelgroep in kaart te brengen. Zo wordt in kaart gebracht hoe de jongeren naar school gaan en hoe zij denken over de thema’s verkeersveiligheid en afleiding in het verkeer. Daarna volgt de uitleg over het project. 
2. Ervaringselement ‘Stap Op’: Dit onderdeel heeft als doel de kennis, risicoperceptie en eigen effectiviteit te verhogen. De leerlingen ervaren in een veilige setting hoe het is om verkeersonveilig gedrag te vertonen en wat de gevolgen hiervan zijn. Dit wordt gedaan door middel van een ervaringselement. De jongeren bekijken een filmpje van een fietser die door de stad fietst. Tijdens het filmpje wordt aan de jongeren gevraagd om een code in te toetsen en te controleren op uitgedeelde rekenmachines. De focus op de code en de rekenmachine heeft als gevolg dat de jongeren een aantal voorwerpen in de film niet zien. Zij kunnen deze na het bekijken van de film ook niet benoemen. Het filmpje wordt vervolgens herhaald zonder extra opdrachten, waardoor de jongeren zelf ervaren wat zij gemist hebben terwijl ze met de rekenmachine bezig waren. In de nabespreking trekken de jongeren zelf de conclusie dat het onmogelijk is om zowel op te letten in het verkeer als iets in te toetsen of te lezen. De link met appen in het verkeer wordt gelegd. Samen met de jongeren worden handelingsalternatieven geformuleerd, zoals het afstappen om te appen of het uitzetten van je internet of telefoon tijdens een fietsrit. Door ‘Stap op!’ ervaren de jongeren de grenzen van hun eigen kunnen, waardoor zij appen in het verkeer als risicovoller gaan zien. Doordat zij de ervaring zélf mee maken is de motivatie om de focus voortaan op de weg te houden sterk. 
3. Stellingen: Dit onderdeel heeft als doel kennis, risicoperceptie, attitude, sociale norm en eigen effectiviteit te verhogen. Kruispunt is een debatprogramma, waarbij leerlingen discussiëren over stellingen over verkeersveiligheid en afleiding in het verkeer. Leerlingen zijn verdeeld over vier zitvlakken om een kruispuntdecor heen. Elke stelling wordt ingeleid met een filmpje om een link te maken naar een concrete verkeerssituatie. Tijdens de nabespreking van het filmpje wordt deze verkeerssituatie gekoppeld aan de eigen ervaring van de leerlingen. Vervolgens wordt de stelling voorgedragen en kan het debat beginnen. Tijdens het debatteren wordt gebruik gemaakt van het self-persuasionmechanisme: de leerlingen nemen een standpunt in om de verkeersveiligheid te vergroten, verzinnen hier zelf argumenten bij en overtuigen zichzelf hierdoor van het gewenste gedrag. Een jury, bestaande uit docenten, beoordeelt welk vak met de sterkste argumenten komt. Gedurende het debat wordt dit competitie-element benadrukt om alle leerlingen actief bij de discussie te betrekken.
4. Verkeersquiz – ‘Bril op, bril af’: Dit onderdeel heeft als doel de kennis te verhogen. Leerlingen krijgen vragen over verkeersveiligheid en afleiding in het verkeer. Alle leerlingen gaan staan en krijgen een gekleurde bril om deel te nemen aan de quiz. Bij elke vraag is er een keuze tussen twee antwoorden: bij antwoord a zetten leerlingen de bril op en bij antwoord b zetten zij de bril af. Bij een fout antwoord gaan de leerlingen zitten. Zo blijft de leerling met de meeste juiste antwoorden het langst staan. De leerlingen herhalen binnen de quiz feiten en handelingsalternatieven die eerder in het project zijn besproken, zodat deze beter worden onthouden. Elke leerling doet individueel mee, dit verhoogt de persoonlijke betrokkenheid.
5. Fietsrace: Dit onderdeel heeft als doel de kennis, risicoperceptie, attitude, sociale norm, eigen effectiviteit en intentie te verhogen. Er wordt een positieve intentie tot stand gebracht richting verkeersveilig gedrag, door de jongeren een persoonlijk voornemen te laten kiezen. Dit voornemen is geformuleerd in de vorm van een implementatie-intentie. In een implementatie-intentie wordt de situatie gespecificeerd (waar en wanneer) waarin een bepaald gedrag gewenst is (wat en hoe). Bijvoorbeeld: ‘Als ik ‘s ochtends naar school fiets, dan doe ik mijn telefoon in mijn tas.’ Implementatie-intenties helpen mensen in het bereiken van doelen om gewenst gedrag uit te voeren. Iedere leerling kiest een van de (deels) door TeamAlert geformuleerde implementatie-intenties uit die het meest aansluit op zijn of haar ervaring in het verkeer. Vervolgens krijgen zij de opdracht om te bedenken waarom het zo belangrijk is dat zij zich aan dit voornemen houden, waardoor self-persuasion plaatsvindt. Verder denken de jongeren concreet na over hoe en hoe lang zij dit voornemen gaan volhouden. De leerlingen kunnen punten verdienen met het onderbouwen van hun voornemen. Op het scherm is tijdens dit onderdeel een racebaan te zien met daarop vier fietsers. Elke fietser vertegenwoordigt een vak. Telkens als een vak punten verdient, rijdt de fietser naar voren. Op deze manier ‘racen’ de vakken tegen elkaar. Het vak dat aan het eind van het spel het verst vooruit staat, wint. 
6. Afsluiting: Tijdens de nabespreking worden de belangrijkste feiten en handelingsalternatieven die de leerlingen hebben geleerd nog eens herhaald. De impact van de boodschap wordt op deze manierversterkt door de kracht van leren door herhaling. Tot slot wordt het winnende vak en de beste debater van het debat uitgeroepen.

Inzetbaarheid en gebruiksvoorwaarden

Per sessie moeten er minimaal 55 leerlingen deelnemen en kunnen er maximaal 120 leerlingen meedoen. Een sessie duurt 90 minuten en op één dag worden minimaal twee en maximaal drie sessies georganiseerd. TeamAlert verzorgt het project van begin tot einde en voert na afloop een evaluatie uit. Tegen een gereduceerd tarief kunnen sessies plaats vinden met per sessie maximaal 30 leerlingen.

Aanvullende informatie

• TeamAlert Kruispunt

Evaluatieonderzoek

Effect- en evaluatieonderzoeken van TeamAlert zijn altijd uitgevoerd naar de richtlijnen van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). De SWOV ondersteunt TeamAlert bij het opzetten en uitvoeren van haar effectonderzoeken, door een onafhankelijk kwaliteitscontrole uit te voeren over de gehanteerde werkwijze binnen deze onderzoeken.

Uit waarderingsonderzoeken onder deelnemers blijkt dat leerlingen positief zijn over Kruispunt en de educatief medewerkers van TeamAlert. De leerlingen geven aan dat zij het belangrijk vinden dat er aandacht aan het onderwerp verkeersveiligheid wordt geschonken. De meerderheid geeft aan dat ze het project Kruispunt een goede manier vinden om verkeersveiligheid onder de aandacht te brengen. Ook de werkwijze van Kruispunt spreekt hen aan. Zo wordt het debat bijvoorbeeld door meerdere leerlingen herhaaldelijk genoemd als leuk en goed aspect aan het project. Suggesties voor verbetering, zoals een energizer tijdens het project, worden meegenomen in de continue doorontwikkeling van het project. Uit effectonderzoek van TeamAlert blijkt dat Kruispunt positief effect heeft op de kennis van leerlingen ten aanzien van verkeersveiligheid.

Conclusie

Kruispunt is een debatproject waarbij leerlingen, in het decor van een nagemaakt kruispunt te midden van verkeerslichten, debatteren over hun eigen gedrag in het verkeer. Het hoofddoel van Kruispunt is verkeersveilig gedrag stimuleren bij jongeren. Dit houdt in dat jongeren minder afgeleid zijn in het verkeer en zich houden aan de verkeersregels. De stellingen over verkeer worden ingeleid met een videofragment en ondersteund met feiten. Een door de school geselecteerde jury kiest een winnaar die de Kruispuntbeker wint. Tijdens de vakkenbattle, waarin de jongeren met verschillende spellen aan de slag gaan, kunnen de leerlingen ook als groep winnaar worden.