Witte Waas

Witte Waas is een voorlichtingsproject waar voorlichtingsmedewerkers jongeren aanspreken en in gesprek gaan over het gebruik van drugs in het verkeer. Het project vindt plaats op indoorevenementen, zoals discotheken maar ook outdoor evenementen, zoals festivals. Het project is geschikt voor jongeren van 18 tot en met 24 jaar.

Beoordeling

N.b. Er zijn maximaal vijf sterren per onderdeel te behalen.
*De kwaliteit van de effectmeting velt geen oordeel over het effect van het product

Uitleg over het toetsoordeel van deze interventie.

Praktische informatie

Contactgegevens: Geke van der Veen, geke@teamalert.nl, tel. 030-2232893
Kosten: Prijs op aanvraag

Verschijningsvorm

Witte Waas is een voorlichtingsproject waar voorlichtingsmedewerkers jongeren aanspreken en in gesprek gaan over het gebruik van drugs in het verkeer. Het project vindt plaats op indoorevenementen, zoals discotheken maar ook outdoorevenementen, zoals festivals. Het project is geschikt voor jongeren van 18 tot en met 24 jaar.

Korte karakteristiek

Jongeren worden tijdens Witte Waas aangesproken door voorlichtingsmedewerkers van TeamAlert en gaan in gesprek over drugsgebruik in het verkeer. De medewerker maakt een inschatting bij welk projectonderdeel de festivalbezoeker start. Wanneer de festivalbezoeker nog geen veilige rit naar huis heeft geregeld en onder invloed is van drugs, zal deze bij het onderdeel ‘Voor wie regel jij jouw veilige rit naar huis?’ starten. In dit onderdeel zien ze enkele belangrijke personen (familie, vrienden,…) op een doek met bijhorende cilinders. De jongeren beargumenteren hun keuzes voor wie ze veilig naar huis zouden rijden en plaatsen de sjoelsteen in de cilinder bij desbetreffend persoon. Indien de festivalbezoeker wel een veilige rit naar huis heeft geregeld, start deze bij het ‘Dealdoek’. In dit onderdeel gaan de jongeren een deal aan om op een veilige wijze thuis te geraken. Dit doen de jongeren door een handtekening te plaatsen op een groot doek. Ongeacht bij welk onderdeel de jongeren starten, beiden worden gedaan. Tenslotte wordt er een foto gemaakt voor een fotodoek met daarop de tekst ‘Zo kom ik veilig thuis’. De jongeren gaan hier op de foto met een bord waarop een handelingsalternatief staat omschreven (bijv. ‘Ik reis met het openbaar vervoer’). De jongeren ontvangen deze foto als reminder, zodat wanneer zij naar huis gaan, ze nogmaals worden herinnerd aan hun voornemen. Hierdoor zijn jongeren meer gemotiveerd tripvrij te rijden of op een andere manier veilig thuis te komen.

Methodiek

1. De introductie: Het doel van de medewerker bij de ingang is om het gesprek aan te gaan met de jongeren en TeamAlert te introduceren. Tijdens dit korte gesprek achterhaalt de medewerker of de festivalbezoeker onder invloed is van drugs en of hij/zij een veilige rit naar huis heeft geregeld. Op basis van deze informatie maakt de medewerker een inschatting bij welk projectonderdeel de festivalbezoeker start. Wanneer de festivalbezoeker nog geen veilige rit naar huis heeft geregeld en onder invloed is van drugs, zal deze bij het onderdeel ‘Voor wie regel jij jouw veilige rit naar huis?’ starten. Indien de festivalbezoeker wel een veilige rit naar huis heeft geregeld start deze bij het ‘Dealdoek’. Het doel van deze scheiding is om de voorlichting af te stemmen op de situatie van de festivalbezoeker. Op deze manier wordt weerstand voorkomen en gedragsverandering op effectievere wijze toegepast.
2. Dealdoek: Tijdens dit gesprek met de festivalbezoekers zorg je dat de jongeren de deal aan willen gaan om op een veilige manier thuis te komen. Dit doe je door ze bewust te maken van de risico’s van het rijden onder invloed van drugs. Daarnaast creëer je een positieve houding tegenover nuchter autorijden na een festival of op een andere manier veilig thuiskomen. Dit doe je door jongeren zichzelf of hun vrienden te laten overtuigen van het belang van een veilige terugrit. Tijdens het gesprek achterhaal je wat jongeren hier zelf van vinden en bespreek je feitjes en fabels. Ook bespreek je handelingsalternatieven zodat het voor de jongeren duidelijk is hoe zij op een veilige manier thuiskomen. De medewerker stuurt hierbij aan op een formulering in de vorm van een implementatie-intentie waarbij een concrete situatie wordt opschreven zijnde: “Als ik van dit festival naar huis ga, dan…”. Hierna wordt een concrete actie aan deze situatie gekoppeld, bijvoorbeeld: “dan neem ik de partybus die klaarstaat om twaalf uur op de parkeerplaats” (of een andere manier van veilig thuiskomen). Om deze implementatie-intentie te bevestigen, zetten de festivalbezoekers een handtekening op het dealdoek. Daarnaast laten de handtekeningen de (descriptieve) norm onder de festivalgangers zien. Dit houdt in dat jongeren zien dat heel veel andere jongeren ook de deal zijn aangegaan, waardoor zij zelf ook eerder geneigd zijn de deal aan te gaan.
3. Voor wie regel jij jouw veilige rit naar huis?: Tijdens dit projectonderdeel gaat de medewerker met de jongeren in gesprek om erachter te komen voor wie zij zelf een veilige rit naar huis zouden regelen. Onderzoek van TeamAlert toont aan dat jongeren die onder invloed rijden, met name gevoelig zijn voor de sociale omgeving. Door te vragen naar argumenten waarom zij bijvoorbeeld voor hun ouders een veilige rit naar huis zouden regelen, overtuigen de jongeren zichzelf via het gedragsmechanisme selfpersuasion van het belang van een veilige rit naar huis. De medewerker onderbouwt de argumenten van de festivalbezoeker met feitelijke kennis over de consequenties van het autorijden onder invloed van drugs. Als de festivalbezoeker een keuze heeft gemaakt voor wie hij/zij veilig naar huis gaat, gooit hij/zij een houten schijf in de koker met bijhorend personage voor wie hij/zij dit doet. Tevens dienen de kokers als descriptieve norm. Dit houdt in dat jongeren zien dat heel veel andere jongeren om dezelfde redenen op een veilige manier naar huis gaan na een festival.
4. Fotomoment: De jongeren zijn in de tent de deal aangegaan om op een veilige manier thuis te komen. Deze belofte wordt op een positieve manier bekrachtigd doordat de jongeren op de foto mogen. Met attributen kunnen de jongeren uitbeelden op welke manier zij veilig thuiskomen. De foto met hierop het handelingsalternatief afgebeeld, fungeert als reminder aan de deal. Hierbij geldt dat de fysieke foto als directe beloning voor een reminder aan de dealt dient. Daarnaast wordt de foto op een later tijdstip naar de festivalbezoeker gemaild, zodat deze op een later moment nogmaals herinnerd wordt aan de afspraak om nuchter te rijden of op een andere manier veilig thuis te komen na een festival of evenement.

Inzetbaarheid en gebruiksvoorwaarden

Per uitvoering tracht TeamAlert minimaal 500 jongeren te bereiken. Een uitvoering duurt (incl. op- en afbouwtijd van 30 min) 5,5 uur. TeamAlert verzorgt het project van begin tot einde en voert na afloop een evaluatie uit.

Aanvullende informatie

• Website ‘Witte Waas’

Evaluatieonderzoek

Effect- en evaluatieonderzoeken van TeamAlert zijn altijd uitgevoerd naar de richtlijnen van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). De SWOV ondersteunt TeamAlert bij het opzetten en uitvoeren van haar effectonderzoek, door een onafhankelijk kwaliteitscontrole uit te voeren over de gehanteerde werkwijze binnen deze onderzoeken.

Waarderingsonderzoek onder deelnemers aan Witte Waas toont aan dat zij zeer positief zijn over het project en het een gemiddelde 8.7 geven. Het merendeel van de jongeren zou Witte Waas aanraden aan hun vrienden. Ongeveer 4 op de 5 jongeren zegt aan het denken te zijn gezet over hun rol in het verkeer. Wat positieve uitkomsten zijn.

Ten slotte is onderzoeksbureau Dijksterhuis en Van Baaren in 2018 door de provincie Noord-Brabant gevraagd om een aantal verkeersveiligheidsprojecten te bestuderen en te beoordelen op verwachte effectiviteit vanuit een gedragswetenschappelijk perspectief. De projecten kregen een score voor gedragspotentie. Witte Waas is hierin opgenomen en kreeg een score van 4,5 uit 5.

Samenvatting

Witte Waas is een voorlichtingsprogramma waarin uitvoeringsmedewerkers met uitgaande jongeren in gesprek gaan over het gebruik van drugs in het verkeer. In dit gesprek wordt gekeken hoe ze naar huis gaan. Gaan zij op een veilige manier naar huis dan gaan zij de deal aan en plaatsen zij de handtekening op een groot doek. Moeten de jongeren nog overtuigd worden om veilig naar huis te gaan dan starten zijn bij het onderdeel ‘voor wie regel jij jouw veilige rit naar huis’. In dit onderdeel beargumenteren de jongeren voor wie ze veilig naar huis zouden rijden. Zodra de jongeren zichzelf overtuigd hebben om op een veilige manier naar huis te gaan, plaatsen zij eveneens de handtekening op het dealdoek. Allen die de deal zijn aangegaan maken ten slotte een foto met attributen waarin zij uitbeelden hoe zij veilig thuis komen. Deze foto dient als reminder en wordt later nogmaals per mail toegestuurd. Op deze wijze wordt de kans op positieve gedragsverandering vergroot.