Muurvast

Groepsdruk speelt een belangrijke rol in de verkeersveiligheid van jongeren. Zo kan het leiden tot onveilig gedrag, zoals door rood fietsen, joyriden en appen om bij de groep te horen. In het project Muurvast van TeamAlert ligt de focus op het vergroten van weerbaarheid tegen groepsdruk. Tijdens Muurvast proberen jongeren uit een denkbeeldige gevangenis te komen door verschillende spellen en opdrachten te doen. Ze doen hierbij kennis en vaardigheden op rondom het aangeven van eigen grenzen, wensen en behoeften. Na het doorlopen van alle projectonderdelen bedenken de jongeren één goudentip gericht op weerbaarheid tegen groepsdruk, en worden ze ontslagen uit de gevangenis. 

Beoordeling

N.b.: Er zijn maximaal vijf sterren per onderdeel te behalen.
*De kwaliteit van de effectmeting velt geen oordeel over het effect van het product

Uitleg over het toetsoordeel van deze interventie.

Praktische informatie

Contactgegevens: Geke van der Veen, geke@teamalert.nl, 030-2232893
Kosten: Prijs op aanvraag

Verschijningsvorm

Muurvast is een eenmalig project en duurt 90 minuten. Het project wordt uitgevoerd in een klaslokaal door jongerenvoorlichters van TeamAlert. 

Korte karakteristiek

‘Je bent opgepakt in het buitenland! Voldoe jij aan de strenge eisen van de Mexicaanse jeugdgevangenis voor vrijlating?’. Dit is de boodschap die de leerlingen krijgen wanneer ze de gevangenis (het klaslokaal) binnen lopen. De leerlingen ontvangen een paspoort dat dient als leidraad voor de rest van het project. In het paspoort komt de mug shot (foto) van de leerling, die bij binnenkomst wordt gemaakt. De eerste opdracht is bedoeld om de leerlingen een zelfvertrouwen boost te geven. Het bezitten van zelfvertrouwen is namelijk essentieel om je weerbaar op te kunnen stellen. Daarnaast zorgt het ervoor dat de jongeren vol vertrouwen in de volgende projectonderdelen zelf gaan oefenen met het aangeven van grenzen.

In het tweede onderdeel zien de jongeren door ‘cross the line’ in dat iedereen weleens een conflict heeft, zoals het hebben van ruzie of het overgehaald worden door vrienden om iets tegen eigen zin in te doen. Vervolgens zijn er verschillende opdrachten, waarin ze verbaal en non-verbaal leren om grenzen aan te geven. Ook ontdekken de jongeren hoe ze reageren in conflictsituaties en kijken ze naar de gevolgen van groepsdruk op de lange en korte termijn. Ten slotte doen de leerlingen een teambuildingopdracht en reflecteren ze op het project. Dan krijgen ze hun paspoort mee als reminder aan het project en wat zij hebben geleerd betreft groepsdruk en weerbaarheid.

Methodiek

Jongeren zijn gevoelig voor groepsdruk. Groepsdruk kan leiden tot gevaarlijk verkeersgedrag, zoals door rood fietsen en appen op de fiets. Met het project Muurvast trainen we jongeren weerbaar te zijn tegen groepsdruk, door ze bewust te maken van hun eigen wensen, grenzen en behoeften en ze te leren deze op een juiste manier aan te geven. Jongeren doen tijdens Muurvast verschillende opdrachten en oefeningen, om uiteindelijk uit een fictieve gevangenis ontslagen te worden. Het koppelen van een verhaallijn met een inhoudelijk doel aan de verschillende opdrachten, zorgt voor een leuk spelelement en betrokkenheid bij de deelnemende jongeren.  

Het project start met het schetsen van een fictieve situatie, waarin de jongeren zich door vrienden laten overhalen om iets doen met een gevangenisstraf als gevolg. In het eerste projectonderdeel komen de jongeren de gevangenis (het klaslokaal) binnen. Er wordt een foto van hen gemaakt en zij ontvangen allen een paspoort wat zij gedurende het gehele project gebruiken voor de verschillende projectonderdelen. Omdat er individuele verschillen tussen de jongeren kunnen zijn in wat zij prettig vinden betreft het weerbaar opstellen, schrijven jongeren bij ieder programmaonderdeel hun eigen voorkeuren op in het paspoort. Denk hierbij aan de non-verbale houding die zij het prettigst vinden of het beschrijven van situaties uit het verleden, waarin ze graag anders hadden gereageerd. Hiermee wordt de inhoud van het project afgestemd en toepasbaar op de situatie van de individuele jongere.

Het eerste gedeelte van het paspoort wordt ingevuld dat bestaat uit een aantal vragen, waarmee de jongeren inzicht krijgen in eigen positieve kenmerken en eigenschappen. Dit zorgt voor een boost in zelfvertrouwen en is nodig omdat de jongeren zich in verschillende projectonderdelen kwetsbaar moeten opstellen. Tevens geeft deze opdracht de jongeren inzicht in hoe zij in elkaar zitten. Deze kennis hebben zij verderop in het project nodig bij het aangeven van eigen grenzen, wensen en behoeften.

Vervolgens wordt er middels het ‘cross the line’ concept duidelijk gemaakt dat iedereen wel eens conflicten heeft. Hierdoor zien de jongeren dat het hebben van conflicten normaal is (sociale norm). Het neerzetten van de sociale norm verlaagt de drempel voor jongeren om zich weerbaar op te stellen en ‘nee’ te zeggen tegen vrienden, omdat zij nu weten dat iedereen dit weleens doet.

De daaropvolgende projectonderdelen worden uitgevoerd in kleinere groepjes, waarvoor de groep wordt opgedeeld in drie. In drie verschillende onderdelen leren jongeren vaardigheden aan om non-verbaal en verbaal grenzen aan te geven. Daarnaast doen de jongeren kennis op over hun natuurlijke reactie (coping strategie) in conflictsituaties. Hiermee leren de jongeren voor verschillende situaties of zij conflict vermijdend, confronterend of emotiegericht handelen. Om te zorgen dat jongeren de opgedane kennis, inzichten en vaardigheden gaan toepassen in de praktijk worden beide onderdelen afgesloten met het formuleren van een implementatie intentie. Hierbij maken jongeren een plan hoe zij in de toekomst gepast(er) kunnen reageren in conflictsituaties en op welke manier zij (verbaal en non-verbaal) hun grenzen, wensen en behoeften kunnen aangeven. Tijdens het derde onderdeel gaan jongeren met elkaar in gesprek over de voor- en nadelen van meedoen met de groep. Hiermee doen jongeren kennis op over de gevolgen van meelopen met een groep, en worden zij zich ervan bewust dat het weerbaar zijn tegen groepsdruk meer positieve gevolgen heeft op lange termijn dan het toegeven aan groepsdruk. Hierbij wordt gebruik gemaakt van self-persuasion: doordat jongeren zelf de voor- en nadelen benoemen, overtuigen zij zichzelf. Het project wordt afgesloten met het formuleren van een eigen gouden tip om weerbaar te zijn, een reminder zodat jongeren op een later moment het geleerde weer ophalen. Daarnaast zorgt deze afsluiting ervoor dat jongeren reflecteren op alles wat zij hebben geleerd, hierdoor wordt de inhoud van het project herhaald.  Tenslotte ontvangt iedereen na de reflectie de eerder gemaakte foto als gadget en reminder van het project.

Inzetbaarheid en gebruiksvoorwaarden

Een uitvoering bestaat uit minimaal twee en maximaal drie sessies per dag. Per sessie bereikt TeamAlert minimaal 15 en maximaal 35 leerlingen. In totaal worden er dus op een dag 30 tot 105 jongeren bereikt, afhankelijk van de groepsgrootte en het aantal sessies. Een uitvoering, bestaande uit twee sessies, duurt (incl. op- en afbouwtijd van 60 min en pauze 30 min) 4,5 uur. TeamAlert verzorgt het project van begin tot einde en voert na afloop een evaluatie uit. Muurvast vindt plaats in een klaslokaal, bij voorkeur een groot lokaal in verband met de opbouw van de decorstukken. 

Aanvullende informatie

• Muurvast

Evaluatieonderzoek 

Effect- en evaluatieonderzoeken van TeamAlert worden uitgevoerd naar de richtlijnen van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). De SWOV ondersteunt TeamAlert bij het opzetten en uitvoeren van haar effectonderzoek, door een onafhankelijk kwaliteitscontrole uit te voeren over de gehanteerde werkwijze binnen deze onderzoeken. Omdat er van het project Muurvast enkel pilots zijn uitgevoerd is er nog geen effectmeting geweest. Wel voerde TeamAlert een procesevaluatie uit naar de pilotuitvoeringen van Muurvast, waarmee is onderzocht hoe Muurvast in de praktijk werd ontvangen. Op basis van de procesevaluatie is de inhoud van Muurvast geoptimaliseerd.

Ook onderzocht TeamAlert in een experimentele setting de effectiviteit van verschillende gedragsmechanismen, waaronder implementatie-intenties en self-persuasion. Naar aanleiding van de resultaten van deze studies is besloten deze technieken in te zetten in Muurvast. Muurvast wordt bovendien doorlopend intern geëvalueerd. Na de uitvoering van elk project vullen medewerkers een uitgebreid evaluatieformulier in. In het najaar van 2024 vindt er een user-experience van het project plaats.