StreetTalk

Jongeren vertonen vaker dan volwassenen risicogedrag op allerlei gebieden. Zo vertonen jongeren vaker risicogedrag op het gebied van gezondheid en criminaliteit, maar ook in het verkeer. Jongeren rijden bijvoorbeeld vaker dan volwassenen onder invloed van drugs, krijgen vaker snelheidsbekeuringen en gebruiken vaker hun telefoon tijdens het fietsen. Door hun verhoogde neiging tot het vertonen van risicogedrag, vormen jongeren een belangrijke risicogroep in het verkeer. Met het project StreetTalk wil TeamAlert jongeren bewust maken van hun rol in het verkeer. Aan de hand van een interactief kennisrad en ervaringselement gaan we met jongeren in gesprek en stimuleren we hen om veiligere keuzes te maken in het verkeer. We bieden zes versies van StreetTalk aan, die elk gericht zijn op een specifiek thema. Dit stelt opdrachtgevers in staat om een thema te kiezen dat het beste aansluit bij de doelgroep waarop zij impact willen maken. De thema’s van StreetTalk zijn: ‘alcohol’, ‘drugs’, ‘snelheid’, ‘afleiding op de fiets’, ‘afleiding in de auto’ en ‘e-bike’.

Beoordeling

N.b.: Er zijn maximaal vijf sterren per onderdeel te behalen.
*De kwaliteit van de effectmeting velt geen oordeel over het effect van het product

Uitleg over het toetsoordeel van deze interventie.

Praktische informatie

Contactgegevens: Geke van der Veen, geke@teamalert.nl, 030-2232893
Kosten: Prijs op aanvraag

Verschijningsvorm

StreetTalk is een voorlichtingsproject dat wordt uitgevoerd op openbare locaties zoals kermissen, evenementen, stapavonden en binnensteden. Jongerenvoorlichters van TeamAlert gaan op deze locaties het gesprek met jongeren aan om hen te stimuleren veilig deel te nemen aan het verkeer.

Korte karakteristiek

De jongerenvoorlichters van TeamAlert lopen tijdens StreetTalk rond op openbare locaties om jongeren actief aan te spreken en ze te motiveren om deel te nemen aan het project. De deelnemers mogen (minstens drie keer) draaien aan het kennisrad en krijgen vervolgens een quizvraag, stelling of opdracht. De inhoud van deze vragen, stellingen en opdrachten is afgestemd op het thema van de uitvoering. Zo worden de risicoperceptie het kennisniveau van de jongeren op een leuke, interactieve manier verhoogd en er wordt een veilige sociale norm gesteld.

Tijdens de uitvoeringen met StreetTalk-thema’s ‘afleiding op de fiets’ en ‘afleiding in de auto’ ervaren jongeren wat het risico van telefoongebruik in het verkeer is met ervaringselement ‘Stap Op!’. Ze krijgen hierbij de opdracht een filmpje te kijken vanuit het perspectief van een fietser of autobestuurder en tijdens de rit worden ze gevraagd een code in te toetsen op een rekenmachine. Terwijl de jongeren de code invoeren verschijnen er surrealistische beelden in het filmpje, zoals een roze olifant.

Daarnaast zijn ook specifieke verkeersituaties en verkeersovertredingen te zien in het filmpje. Na het filmpje volgt een nabespreking: hebben de jongeren de surrealistische beelden gezien? De jongeren trekken vervolgens zelf de conclusie dat ze afgeleid waren door het intypen van de code op de rekenmachine, wat symbool staat voor bijvoorbeeld het typen van een berichtje op je telefoon tijdens het rijden. We laten de jongeren zelf met veilige handelingsalternatieven komen, zoals het aanzetten van de niet-storen functie, en ze overtuigen zichzelf door argumenten te verzinnen waarom het gevaarlijk kan zijn om je telefoon te gebruiken in het verkeer. Met dit ervaringselement wordt de zelfoverschatting van jongeren verminderd en daarmee de risicoperceptie verhoogd.

Na deze onderdelen wordt de opgedane kennis nabesproken en worden de belangrijkste feiten en handelingsalternatieven die de jongeren hebben geleerd nog eens herhaald. Tot slot vraag je de jongeren om mee te helpen met het uitdragen van de sociale norm. Dit doen ze door de deal aan te gaan. Door de jongeren vervolgens hun naam of handtekening op de kar te laten schrijven, committeren de jongeren zich aan de norm waardoor ze impliciet een belofte aangaan.

Methodiek

Met StreetTalk stimuleert TeamAlert veilig verkeersgedrag onder jongeren. Dit houdt in dat jongeren nuchter aan het verkeer deelnemen, zich aan de toegestane snelheid houden, niet worden afgeleid en zich veilig gedragen in het verkeer. Tijdens StreetTalk doorlopen jongeren verschillende quizvragen, stellingen en opdrachten aan de hand van het kennisrad. Het interactieve spelelement zorgt voor betrokkenheid bij de deelnemende jongeren waardoor ze open staan voor de boodschap van het project.

Het project begint met een gespreksopener, een introductie van TeamAlert en een uitleg van het project. Hierbij wordt het beïnvloedingsprincipe ‘commitment en consistentie’ toegepast, ook wel de ‘ja-flow’ genoemd. Het principe gaat ervan uit dat mensen consistent willen zijn in de mening die zij uitdragen en het gedrag dat daar bij hoort. Als zij eenmaal ‘ja’ hebben gezegd tegen een klein verzoek, zijn zij eerder geneigd om ‘ja’ te zeggen tegen een groter verzoek. De laatste vraag (het grotere verzoek) is de vraag tot deelname aan het project. In deze vraag wordt sociale bewijskracht toegepast door te benadrukken dat andere jongeren ook mee hebben gedaan aan het project. Vervolgens wordt het project toegelicht en wordt de boodschap van het project benadrukt. Gedurende het project wordt peer-to-peer educatie ingezet, waarbij de medewerker overeenkomsten benadrukt, bijvoorbeeld: “Net als jullie zit ik graag op mijn telefoon.” Hierdoor ontstaat herkenning en vertrouwen. Jongeren worden betrokken door vragen te stellen over hun eigen situatie en dit te koppelen aan relevante feiten over verkeersveiligheid. Dit vergroot hun bewustzijn van hun kwetsbare positie in het verkeer.

Tijdens de uitvoeringen van ‘StreetTalk afleiding op de fiets’ en ‘StreetTalk afleiding in de auto’ wordt er gebruik gemaakt van het ervaringselement ‘Stap Op!’. Tijdens dit ervaringselement ervaren de jongeren zelf in een veilige setting hoe het is om op hun telefoon te kijken terwijl ze aan het fietsen of autorijden zijn en welke gevolgen dit heeft in het verkeer. We zetten hiervoor een filmpje in. Tijdens het filmpje wordt een fietser of autobestuurder gevolgd op weg naar school, terwijl jongeren een getal op een rekenmachine moeten invoeren. Hierdoor missen ze surrealistische beelden, zoals een roze olifant, en verkeersovertredingen in het filmpje. Na afloop wordt besproken of ze details hebben opgemerkt en of de rekenmachine hen afleidde. Vervolgens kijken ze het filmpje opnieuw zonder afleiding, waardoor ze de gemiste beelden wél zien. De jongeren trekken vervolgens zelf conclusies over de link tussen de rekenmachine en smartphonegebruik in het verkeer. Ze bedenken handelingsalternatieven, zoals de niet-storen functie of de telefoon in de tas houden. Door vragen als “Waarom is smartphonegebruik gevaarlijk op de fiets?” wordt self-persuasion toegepast: jongeren overtuigen zichzelf van het gewenste gedrag. Bij het nabespreken van het ervaringselement en in de overige projectonderdelen worden een aantal specifieke handelingsalternatieven naar voren gebracht, die de jongeren vanuit hun eigen belevingswereld kunnen toepassen. Hierdoor zal de eigen-effectiviteit van de groep jongeren verhogen, waardoor zij zich in staat achten zich veilig te gedragen in het verkeer. Via het concreet ervaren wordt de zelfoverschatting van jongeren verminderd en daarmee de risicoperceptie verhoogd.

Het kennisrad functioneert als gespreksstarter over het verkeersgedrag van de deelnemende jongeren, waar kennis over veilig verkeersgedrag wordt gedeeld, de risicoperceptie van de jongeren wordt verhoogd en een positieve houding wordt gecreëerd ten opzichte van veilige verkeersdeelname. De jongeren draaien minstens drie keer aan het kennisrad en krijgen dan een quizvraag, stelling, opdracht of gadget. Wanneer een quizvraag, stelling of opdracht is behandeld, wordt de opgedane kennis uitgebreid nabesproken door het gesprek aan te gaan over het juiste antwoord en aanvullende informatie te delen.

Tot slot gaan de deelnemende jongeren de deal met zichzelf aan om zich veilig te gedragen in het verkeer. Het doel van dit laatste projectonderdeel is het herhalen van de kennis en het tot stand brengen van een positieve attitude, sociale norm en intentie onder jongeren richting het vertonen van verkeersveilig gedrag en de eigen-effectiviteit verhogen. De belangrijkste feiten en handelingsalternatieven die de jongeren hebben geleerd worden nog eens herhaald. De impact van de boodschap wordt op deze manier versterkt door de kracht van herhaling. Vervolgens worden de jongeren gevraagd om mee te helpen met het uitdragen van de sociale norm. Dit doen ze door de deal aan te gaan. Door de jongeren hun naam of handtekening op de zijkant van de StreetTalk-kar te laten schrijven, committeren de jongeren zich aan de norm (bijvoorbeeld: ‘Wij zijn ongestoord onderweg! Jij toch ook?’) waardoor ze impliciet een belofte aangaan.

Inzetbaarheid en gebruiksvoorwaarden

StreetTalk wordt uitgevoerd op kermissen, open evenementen, stapavonden en binnensteden. Over het algemeen zijn de jongerenvoorlichters maximaal 4,5 uur aanwezig op locatie. Het bereik van een sessie is 175 jongeren. TeamAlert verzorgt het project van begin tot eind en voert na afloop een korte evaluatie uit. Het decor betreft een StreetTalk-kar, een kennisrad op statief en klein materiaal dat nodig is voor de uitvoering van de opdrachten van het kennisrad. De opbouwtijd bedraagt ongeveer een half uur.

Aanvullende informatie

• Officiële webpagina volgt

Evaluatieonderzoek 

Effect- en evaluatieonderzoeken van TeamAlert worden uitgevoerd naar de richtlijnen van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV). De SWOV ondersteunt TeamAlert bij het opzetten en uitvoeren van haar effectonderzoek, door een onafhankelijk kwaliteitscontrole uit te voeren over de gehanteerde werkwijze binnen deze onderzoeken. Er is nog geen effectmeting uitgevoerd naar het project StreetTalk. Wel voerde TeamAlert een procesevaluatie uit naar StreetTalk, waarmee is onderzocht hoe het project in de praktijk werd ontvangen. Op basis van de procesevaluatie is de inhoud van StreetTalk geoptimaliseerd.

Ook onderzocht TeamAlert in een experimentele setting de effectiviteit van verschillende gedragsmechanismen, waaronder implementatie-intenties en self-persuasion. Naar aanleiding van de resultaten van deze studies is besloten deze technieken in te zetten in StreetTalk. StreetTalk wordt bovendien doorlopend intern geëvalueerd. Na de uitvoering van elk project vullen medewerkers een uitgebreid evaluatieformulier in. In het voorjaar van 2025 vindt er een user-experience van het project plaats.